ภูมิศาสตร์วรรณยุกต์ภาษาไทยวนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

หนังสือ "ภูมิศาสตร์วรรณยุกต์ภาษาไทยวนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้"

โดย ดร. สิริวรรณพิชา ธนจิราวัฒน์ และ ศาสตราจารย์ ดร. สมทรง บุรุษพัฒน์

ชื่อภาษาไทย : ภูมิศาสตร์วรรณยุกต์ภาษาไทยวนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ชื่อภาษาอังกฤษ :  Tonal Geography of Tai Yuan in Southeast Asia

บทคัดย่อ

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเปรียบเทียบระบบเสียงวรรณยุกต์ของภาษาไทยวนที่พูดในประเทศไทย ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และประเทศสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ เพื่อแบ่งภาษาไทยวนถิ่นต่าง ๆ และจัดทำแผนที่ภูมิศาสตร์วรรณยุกต์ของภาษาไทยวนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การศึกษานี้เก็บข้อมูลจำนวน 22 จุด จาก 14 จังหวัด ในประเทศไทย 3 แขวง ในประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ 1 เมือง ในประเทศสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ รวมผู้บอกภาษา 83 คน โดยใช้ตารางทดสอบเสียงวรรณยุกต์ในภาษาไทปัจจุบันของ Gedney (1972) ตามรายการคำจำนวน 80 คำ วิเคราะห์โดยใช้โปรแกรมวิเคราะห์คลื่นเสียง (praat) และเปรียบเทียบผลการวิเคราะห์ด้วยรูปแบบการแยกเสียงรวมเสียงและสัทลักษณะของเสียงวรรณยุกต์ภาษาไทยวน

ผลการศึกษาพบว่า ภาษาไทยวนในประเทศไทย ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และประเทศสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ มีรูปแบบการแยกเสียงรวมเสียง 5 กลุ่ม คือ 1) ระบบวรรณยุกต์ที่พบส่วนใหญ่เป็นแบบ A12-34 และ BCD123-4) แบบ A12-34 และ BCD123-4 (B4=DL4=DS4) พบเฉพาะแขวงบ่อแก้ว ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว 3) แบบ A12-34 และ BCD123-4 (A34=B123=DL123) พบที่อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ (เชียงใหม่ตอนใต้) และอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ 4) แบบ A12-34 B และ DL = 1234 และ C และ DS = 123-4 พบที่อำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ ประเทศไทยและแขวงไชยะบุรี ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ 5) แบบ A12-34 และ BCD123-4 (A34=B123=DL123, B4=C4=DL4) พบที่จังหวัดราชบุรี 

เมื่อนำผลการศึกษาที่ได้จากการแบ่งกลุ่มภาษาไทยวนถิ่นต่าง ๆ ที่เก็บข้อมูลจากงานวิจัยนี้และจากการทบทวนสังเคราะห์วรรณกรรมพบว่าการแบ่งภาษาไทยวนถิ่นต่าง ๆ ออกเป็นกลุ่มโดยการใช้สัทลักษณะของหน่วยเสียงวรรณยุกต์ช่อง A34 และ C4 เป็นเกณฑ์ สามารถแยกภาษาไทยวนออกเป็นถิ่นย่อยได้ 4 กลุ่ม คือ กลุ่มที่1 กลุ่มเชียงใหม่-เถิน-กำแพงเพชร มีสัทลักษณะของวรรณยุกต์ช่อง A34 และ C4 คือ ระดับ–ขึ้น กลุ่มที่ 2 กลุ่มเชียงแสน-เชียงใหม่ มีสัทลักษณะของวรรณยุกต์ช่อง A34 และ C4 คือระดับ–ตก กลุ่มที่ 3 กลุ่มเชียงราย-ลำปาง มีสัทลักษณะของวรรณยุกต์ช่อง A34 และ C4 คือขึ้น–ขึ้น และกลุ่มที่ 4 กลุ่มน่าน-แพร่ มีสัทลักษณะของวรรณยุกต์ช่อง A34 และ C4 คือขึ้น–ตก ผลการศึกษาเหล่านี้ได้แสดงและจัดทำเป็นแผนที่ภูมิศาสตร์วรรณยุกต์ของภาษาไทยวนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

Abstract

This book aims to analyze and compare the tonal features of Tai Yuan spoken in Thailand, Laos and Myanmar in order to subdivide the Tai Yuan dialects and produce a geographical map of Tai Yuan tones in Southeast Asia. The data were collected from 22 locations in 14 provinces in Thailand, three districts in Laos and one town in Myanmar, from 83 informants using an 80 item word list based on Gedney's tone box (1972). They were analyzed by using Praat software and the results were then compared by using the criteria of tonal split, tonal merger, and tonal features.

The result revealed that the tones of Tai Yuan dialects spoken in Thailand, Laos and Myanmar can be classified into five groups according to the split and merger of tones in columns A, B, C, DL, and DS. The first group, A12-34 and BCD123-4, was spoken by most speakers in Thailand, Laos and Myanmar. The second group, A12-34 and BCD123-4 (B4=DL4=DS4), was spoken in Bor Kaew, Laos. The third group, A12-34 and BCD123-4 A34=B123=DL123), was spoken in Mae Jaem, Chiang Mai Province and Lab Lae, Uttaradit Province, Thailand. The fourth group, A12-34, BDL1234, and CDS123-4, was spoken in Tha Pla, Uttaradit Province and Xayaburi Province, Laos. The fifth group, A12-34 and BCD123-4 (A34=B123=DL123, B4=C4=DL4, was spoken in Ratchaburi Province, Thailand.

The tonal classification of Tai Yuan dialects in this study and a review of the literature show that there are four groups of Tai Yuan dialects based on the tonal features of tones A34 and C4. They are: 1) Chiang Mai-Thoen-Kamphaeng Phet Group – A34 Level and C4 Rising; 2) Chiang Sean-Chiang Mai Group – A34 Level – C4 Falling; 3) Chiang Rai-Lampang Group - A34 Rising  and C4 Rising; and 4) Nan-Phrae Group – A34 Rising – C4 Falling. These results will go towards the creation of a tonal geographical map of Tai Yuan in Southeast Asia.

Download File